چهاردهم فوریه، روز شکلات و رُز و کارت‌های آذین شده با قلب باز هم رسیده است. اگر این جمله باعث شده است زیر لب غُرغُر کنید، بدانید که تنها نیستید. تقریبا نیمی از آمریکایی‌ها عقیده دارند در مورد روز ولنتاین اغراق شده است و مناسبت مهمی نیست. اما ۴۳ درصد افراد نیز هستند که این روز را «رومانتیک» می‌دانند. یعنی در مورد روز ولنتاین و جشن و رسومش، باور‌ها و نظرات متضادی وجود دارد.

در مورد جنبه‌ی عاشقانه و رومانتیک روز ولنتاین، مطالعات علمی چندانی انجام نشده، اما چند مطالعه‌ی پراکنده به این موضوع پرداخته‌اند که چرا روز ولنتاین، حس نفرت ایجاد می‌کند. مطلب زیر را بخوانید تا ببینید کدامیک از موارد زیر، علت تنفر شما از ولنتاین هستند.

شما یک عصیانگرید!

در علم بازاریابی چیزی به نام «تئوری مقاومت» وجود دارد که می‌گوید: اگر افراد احساس کنند از آن‌ها خواسته می‌شود رفتاری از پیش تعیین شده و دستور داده شده را انجام دهند، احتمالا آن رفتار را انجام نخواهند داد. طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۸ در نشریه Business Research منتشر شد، روز ولنتاین زمانی است برای مقاومت. ولنتاین یک عید مذهبی نیست، بنابراین ابزاری برای مصرف گرایی و پول درآوردن تلقی می‌شود، راهی برای بازار تجارت که منفعت جویانه و با هدف پول درآوردن به زندگی شخصی و رومانتیک شما سرک بکشند.

طبق بررسی‌های انجام شده و پرسشنامه‌های حقیقی و مجازی جمع آوری شده بین سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۶، در روز‌های نزدیک به ولنتاین، افراد مقاومت عجیبی نسبت به هدیه دادن احساس می‌کنند، با وجود اینکه می‌دانند مجبورند هدیه‌ای برای مخاطب خاص خود تهیه کنند. همین حس اجبار، هر گونه احساس معناداری را که در هدیه دادن وجود دارد نابود می‌کند. خیلی از افراد شرکت کننده در تحقیق، ظاهرا اعلام کردند برای هدیه دادن محدودیت‌های مالی دارند، اما محققان دریافتند ۸۸ درصد از مرد‌ها و ۷۵ درصد از زن‌هایی که در رابطه بودند، هدیه دادند که البته بیشتر این هدیه‌ها یک چیز دست ساز یا غذایی بود که در خانه پخته و تهیه شده بود.

به نظر می‌رسد ولنتاین، افرادی را که تازه رابطه‌ای را شروع کرده‌اند و افراد تنها و مجرد را بیشتر از سایرین آزار می‌دهد. هشتاد و یک درصد از مرد‌ها و پنجاه درصد از زن‌هایی که تازه وارد رابطه شده بودند اینطور اعلام کردند که احساس می‌کنند برای هدیه دادن تحت فشار و احبار هستند. ضمنا برخی از افراد مجرد نیز با تغییر جو بازار در روز‌های نزدیک به ولنتاین دچار خشم و عصبانیت می‌شده اند.

یکی از مجرد‌های شروکت کننده در تحقیق اینگونه نوشت: «از هالمارک کاردز - شرکت آمریکایی که در زمینه خدمات گرافیکی و کارت‌های پستال در ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کند – واقعا ممنونم که به من یادآوری می‌کند زندگی من بدون داشتن کسی که عاشقش باشم چقدر بی‌ارزش است!».

جالب است بدانید روز ولنتاین تنها مناسبتی نیست که خشم و ناراحتی افراد نسبت به هدیه دادن اجباری را دربر دارد. مطالعه‌ای که در مورد کریسمس در سال ۲۰۱۳ انجام شد دریافت آمریکایی‌ها از دادن هدیه کریسمس، قیمت‌های شب سال نو و شلوغی گاه‌ها در روز‌های کریسمس نیز بیزارند.

رابطه‌تان چندان صمیمی و عاشقانه نیست

روز ولنتاین می‌تواند برای آن‌هایی که رابطه‌شان چندان گرم و جذاب نیست هم ناخوشایند باشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ انجام شد تا به تاثیر روز ولنتاین در ارزیابی روابط توسط خود افراد بپردازد. پژوهشگران روی مفهوم «وابستگی» متمرکز شدند که ریشه در تحقیقی در مورد تعاملات والد و فرزند دارد. افرادی که از وابستگی اجتناب می‌کنند، سعی می‌کنند خیلی با پاتنر خود رابطه صمیمی و عاطفی عمیق برقرار نکنند و برای همین حمایت احساسی زیادی به طرف مقابل خود ارائه نمی‌دهند. معلوم شد «اجتناب از وابستگی» علت اصلی احساسی است که این افراد نسبت به روز ولنتاین دارند.

به گفته‌ی William Chopik سرپرست تحقیقات و دانشمند علوم اجتماعی در دانشگاه میشیگان، یکی از نتایجی که از مطالعات گرفته شد این است که روز ولنتاین در واقع تفاوتی ایجاد نمی‌کند و برای افرادی که شدیدا از وابستگی عاطفی پرهیز می‌کنند، تبلیغ کردن در مورد روز ولنتاین و یادآوری کردن عشق و احساسات رومانتیک هیچ تاثیری ندارد و باعث نمی‌شود در روابط خود شور و احساس بیشتری وارد کنند.

برای دانشمندان این یافته‌ها تا حدودی توجیه کننده‌ی برخی از معما‌های قبلی پیرامون روز ولنتاین بوده است. بعضی از مطالعات پیشین دریافته بودند سالگرد ازدواج و نامزدی، عید‌ها و روز‌های تولد به زوج‌ها کمک می‌کند پیوند خود را محکم‌تر کنند، اما سایر مطالعات به این نتیجه رسیده بودند که کاملا برعکس است؛ روابطی که ضعف عاطفی دارند در روز‌های ولنتاین، ملتهب‌تر و پُرتنش‌تر می‌شوند. شیوه‌ی ارتباطی عاطفی یک فرد می‌تواند تعیین کند روز ولنتاین برای رابطه‌شان شورانگیز خواهد بود یا طوفان برانگیز!

محققان نتیجه گرفتند وجود چنین مناسبت‌هایی می‌تواند فرصتی برای افراد فراهم کند که در مورد روابط خود فکر کنند و آن را ارزیابی کنند (چه بهتر شود و چه بدتر!)

در حال حاضر کمی ملودراماتیک شده‌اید

گذشته از همه‌ی این حرف‌ها شاید روز ولنتاین چندان پدیده‌ی خاص و بزرگی هم نباشد. احساسی که به این روز دارید ممکن است فقط در همین روز (۱۴ فوریه) پُررنگ و داغ باشد.

در اواسط ژانویه از افراد پرسیده شد در مورد روز ولنتاین چه احساسی دارند. مجددا در شانزدهم فوریه نیز همین سوال از همین افراد پرسیده شد و این بار آن‌ها احساس واقعی خود را نسبت به ولنتاین ابراز کردند.

همه‌ی این افراد (کسانی که در رابطه بودند) اظهار داشتند که در مورد روز ولنتاین بیشتر از آنچه واقعا احساس می‌کردند ابراز هیجان کرده بودند، و افرادی که در رابطه خاصی نبودند اعلام کردند احساس‌شان در مورد روز ولنتاین بیشتر از حد واقعی خود منفی بوده است. در واقع بعد از پشت سر گذاشتن روز ولنتاین، معلوم شد هم آن‌هایی که رابطه عاشقانه داشتند و هم آن‌هایی که مجرد و تنها بودند در مورد احساس خود نسبت به ولنتاین اغراق کرده بودند.

این احتمال وجود دارد که تیپ شخصیتی شما سرنخی از احساس‌تان در روز‌های قبل و بعد از ولنتاین بدهد. پژوهشگران دریافتند برونگرا‌ها معمولا هیجانات و احساسات مربوط به آینده را خوش بینانه‌تر می‌بینند در حالیکه افراد مضطرب با گرایش‌های روان نژندی عموما منتظرند که به احساس بدی نسبت به روز ولنتاین دست پیدا کنند (مخصوصا اگر مجرد باشند). به هر حال نتیجه اینکه هم برونگرا‌ها و درونگرا‌ها در مورد واکنش‌های احساسی و هیجانی خود اغراق کرده بودند.

پس توصیه می‌کنیم این بار که با تبلیغات پُر از رُز و عروسک و شکلات و حلقه‌هایی با نگین‌های درخشان روبرو شدید، یک نفس عمیق بکشید و به خودتان یادآوری کنید که: این ولنتاین نیز بگذرد!